Zaburzenia odżywiania u nastolatków - jak wspierać dziecko?

Czym są zaburzenia odżywiania

Wyróżniamy kilku podstawowych zaburzeń odżywiania. Należą do nich m.in. anoreksja, bulimia czy zespół napadowego objadania się lub wybiórcze  jedzenie.  Jednak tak naprawdę definicję zaburzeń odżywiania należy interpretować znacznie szerzej. Przyjmuje się, że określa ona wszystkie te stany, w których mamy do czynienia z problemami emocjonalnymi dotyczącymi naszego ciała i wyglądu, a także stosunku do jedzenia.

Jak mówi dr hab. n. med. Maciej Pilecki, kierownik Kliniki Psychiatrii Dzieci i Młodzieży Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, na zaburzenia odżywiania cierpi dziś około 2% nastolatków. Jednak młodych osób, które nie akceptują swojego wyglądu – są z tego powodu bardzo nieszczęśliwe i mają silne pragnienie zmiany - jest znacznie więcej. Szacuje się nawet, że z tymi problemami zmaga się co 5 nastolatek – w przeważającej większości są to młode dziewczęta, jednak coraz częściej obserwuje się również takie zachowania wśród chłopców.  

Doktor Pilecki podkreśla, że jeszcze 30 lat temu w jego klinice, diagnozowano rocznie tylko 3 przypadki nastolatków z anoreksją psychiczną. Dziś takich pacjentów jest kilku tygodniowo. To pokazuje, że problem z roku na rok narasta. A w ostatnich latach zdecydowanie przyspiesza.  Zdaniem dr Pileckiego również czas pandemii przyczynił się do tego, że problemy z jedzeniem ma coraz więcej dzieci. Izolacja, odcięcie od rówieśników, brak wsparcia i zrozumienia ze strony dorosłych – to tylko kilka przyczyn. Do tego brak ruchu, dużo godzin przed komputerem wymuszone nauką zdalną  u wielu młodych ludzi skutkował wzrostem wagi. A internet, w szczególności social media, z których nastolatki czerpią wzorce i starają się upodobnić do swoich idoli, ciągle epatuje idealnymi szczupłymi sylwetkami.

Młodzi ludzie ślepo podążając za swoimi idolami i ich perfekcyjnym wyglądam nie zastanawiają się absolutnie nad konsekwencjami swoich decyzji i nie mają świadomości, do jakich szkód i spustoszeń w ich ciele takie postępowanie może doprowadzić.

Na co powinni zwrócić uwagę rodzice?

Pierwszym niepokojącym sygnałem, że dziecko może mieć problemy z odżywianiem jest jego waga. Kiedy dziecko dużo i szybko rośnie a jego waga nie wzrasta  - może to być objaw tego, że z jedzeniem nastolatka jest coś nie w porządku.

Zaniepokoić rodziców powinien także fakt, kiedy dziecko bardzo dużo je a nie tyje, a także kiedy często zaraz po posiłkach znika w toalecie.

Często też nastolatek po prostu komunikuje, że zaczyna się odchudzać. W takim wypadku zawsze należy z dzieckiem porozmawiać i starać się poznać powody takiej decyzji. Szczególnie, kiedy waga dziecka jest prawidłowa a nastolatek komunikuje, że chce się odchudzać, bo wtedy będzie szczęśliwszy. A to właśnie jeden z charakterystycznych objawów zaburzeń odżywiania.

Jak uzdrowić relację z jedzeniem? Radzi ekspert Akademii 5.10.15.

Jak kształtować myśleć o jedzeniu u dziecka?

Przede wszystkim stawiać na zdrowe jedzenia, które powinno być naturalną częścią naszego życia. Dieta dziecka od samego początku powinna być urozmaicona i bogata w różnorodne pokarmy. Z drugiej jednak strony nie powinniśmy też nadmiernie przywiązywać do niej wagi  -  jedzenie nie powinno determinować naszego życia.

We właściwym podejściu do jedzenia i stanach emocjonalnych – w szczególności dotykających dzieci, istotne są również relacje rodzinne, wzajemne zrozumienie i szacunek.

Jeśli dziecko obserwuje negatywne traktowanie kogoś w rodzinie z powodu jego wyglądu, a w szczególności tuszy – może to doprowadzić w dalszej perspektywie do problemów z odżywianiem, a także negatywnie wpływać na samoocenę nastolatka i relacje rówieśnicze. A co za tym idzie na jego ogólny rozwój.

Więcej o zaburzeniach odżywiania u dzieci znajdziesz na Akademia 5.10.15.

Jak pomóc dziecku z zaburzeniami odżywiania?

Przede wszystkim nie bagatelizować problemu. Starać się okazywać dziecku jak najwięcej akceptacji, wsparcia i  zrozumienia. Należy także poszukać profesjonalnej pomocy, bo problem sam nie zniknie.

W Polsce istnieje ponad 300 poradni, które oferują wsparcie psychologiczne i psychoterapeutyczne. Leczenie zaburzeń odżywiania u dzieci jest długie i tak naprawdę, jeśli dotyka problemów z jedzeniem a także postrzeganiem ciała i wyglądu, wymaga szerszego leczenia niż tylko skoncentrowaniu się  tylko na odpowiednim odżywianiu i właściwej diecie. W takim wypadku właściwej psychoterapii powinna poddana być cała rodzina, po to by wzmocnić i uzdrowić relacje rodzinne. Terapia rodziny, terapia indywidualna, wsparcie dietetyka i psychoterapeuty – to  właściwy pakiet, który powinien być zastosowany w prawidłowym i skutecznym leczeniu zaburzeń odżywiania u nastolatków.

Warto też pokazywać i zachęcać nastolatków do udziału w akcjach, które pozwolą właściwie spojrzeć na siebie i ich problemy. Projekt „Walcz, zwyciężaj, żyj” a także akcja  „Ej, wszystko ok?” – to właśnie przykłady takich działań. Głównymi założeniami obu akcji, które reprezentuje dr Pilecki jest pomoc nastolatkom – szczególnie tym, które mają problemy z przeżywaniem siebie, doświadczaniem własnego ciała czy wyglądu. Podstawowym założenie obu akcji jest pokazanie młodym ludziom, tego co można zrobić, żeby było lepiej – zarówno w przeżywaniu siebie, jak i w relacjach rówieśniczych. Wskazówki otrzymują także rodzice, nauczyciele oraz wszystkie osoby, które mogą wspierać rozwój psychiczny oraz zdrowie psychiczne dzieci i nastolatków.

Artykuł we współpracy z Akademia 5.10.15.